رنگ ها چه تاثیری بر عملکرد کارکنان و مشتریان در محیط های کاری دارند؟

شاید برخی افراد کار کردن پشت یک میز در گوشه ای از یک اتاق برایشان کافی به نظر برسد و توجه به وسایل، طراحی و رنگ محیط را کاری غیرضروری و بیهوده بدانند. اما حقیقت این است که امروزه اهمیت بسیار زیاد محیط های کاری بر روی احساسات و عملکرد افراد و راندمان کاری شان به طور علمی به اثبات رسیده است. پژوهشهای علمی نشان می دهد زمانی که سازمان ها بین توان جسمی و روانی کارکنان با محیط کارشان سازگاری ایجاد می کنند و کارکنان در محیط های کاری مناسب که در آن احساس آرامش و تمرکز بیشتری دارند فعالیت می کنند، عملکرد و بهره وری کارکنان و به طبع سازمان بطور چشمگیری افزایش می یابد.

شاید شما هم این تجربه را داشته اید که پرانرژی و شاداب به محل کار خود رسیده اید و پس از مدتی بی حوصلگی و رخوت به سراغتان آمده و دچار روزمرگی و رکود شده اید. یکی از عواملی که چنین احساسی را ایجاد می کند، محیط اطراف است که بر احساسات درونی ما تاثیر می گذارد و محیط کاری یکی از مهم ترین آن هاست، هرچند که در بسیاری از مواقع متوجه نیستیم که علت چیست و چه بسا علت را در سایر پیش آمدها جستجو می کنیم.

یکی از عوامل تاثیر گذار در ایجاد هماهنگی، استفاده از اصول ارگونومی است که به مقدار زیادی موجب صرفه جویی در وقت و ا نرژی می شود و کارکنان با کمترین میزان انرژی، بیشترین میزان کار را انجام می دهند.

ارگونومی ادراکی، یکی از شاخه های ارگونومی است که در محیط کار، اهمیت هر رنگ و کاربرد آن را بر احساسات و ادارک کارکنان مورد بررسی قرار می دهد. تاثیر ارگونومی رنگ در زندگی بسیار فراتر از تصورهای ما است. شناخت بهتر ارگونومی رنگ صرفاً به خاطر زیبایی ظاهری نیست بلکه به لحاظ ارزش عملی آن است که باید استفاده شود زیرا که باعث جذب بیشتر افراد به کار، افزایش توان قدرتی و ذهنی افراد و نهایتاً افزایش پویایی و کارایی بیشتر سازمان می شود.

رنگ پدیده ای است که می تواند از راه چشم اثرات مفید یا مضری در مغز انسان داشته باشد و بنابراین مسئله رنگ از بسیاری جهات می باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد. در اولین گام در انتخاب رنگ باید به شغل و نوع فعالیتی که در آن مکان انجام می شود، دقت نمود. به عنوان مثال اگر وکیل هستید رنگ های خنثی می تواند حس آرامش و اطمینان را به موکل تان منتقل کند و اگر در کار فروش هستید رنگ های گرم حس هیجان و اشتیاق بیشتی را به مشتری هایتان القاء می کند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، خصوصیات و تاثیرات رنگ های مورد استفاده در محیط های کاری، به شکل زیر بیان می شوند:

رنگ های خنثی مانند سفید، خاکستری، قهوه ای و سیاه که اصولاً کمترین تاثیر را در محیط اطراف خود ایجاد می کنند. این نوع رنگ ها باید در کنار سایر رنگ ها استفاده شوند. رنگ سیاه رنگی تیره و غمگین است که افسردگی را به همراه دارد و بنابراین بهتر است تا حد امکان در طراحی های محیطی از این رنگ کمتر استفاده شود و فقط در کنار سایر رنگ ها و به طور محدود از مشکی استفاده شود.

رنگ های گرم مانند نارنجی، قرمز و زرد که هیجانات را تحریک می کنند و مانع از کسلی و تنبلی کارکنان می شود. اصولاً استفاده از رنگ های گرم در کنار رنگ های خنثی تاثیرگذاری بیشتری دارد و نوعی متانت و وقار و همچنین تعادل را به وجود می آورد. استفاده از این رنگ ها برای محیط های آرام و کم تحرک که ارباب رجوع رفت و آمد ندارد و به دلیل آرامش محیط پرسنل دچار رخوت و خواب آلودگی می شوند، توصیه می شود تا هیجان را به محیط منتقل کند.

رنگ های سرد مانند آبی و سبز که رنگ هایی ملایم و آرامش بخش هستند و از خستگی افراد در محیط کاری می کاهند و هیجانات را از کارکنان و مراجعین دور می کنند. این رنگ ها بهتر است در محیط های کاری شلوغ و پر رفت و آمد که کارکنان نیاز به آرامش بیشتری دارند و یا جاهایی که نیاز به فعالیت بدنی زیادی است، استفاده شوند.

انتخاب رنگ باید با توجه به نورپردازی محیط و مساحت و بزرگی یا کوچکی فضایی باشد که آن را طراحی می کنیم. در انتخاب رنگ نکات حائز اهمیتی وجود دارد که به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:

رنگ دکوراسیون و وسایلی که در محیط استفاده می کنیم باید با رنگ دیوارها متناسب باشد
برای مکانهای کوچک بهتر است از رنگ های روشن استفاده کنیم تا محیط را بازتر و بزرگ تر نشان دهد
در فضاهایی که در معرض نور طبیعی نیستند، به جای رنگ های تیره بیشتر از رنگ های روشن استفاده کنیم
در محیط های کوچک از رنگ های متضاد استفاده نکنیم زیرا وسایل و اجسام را بزرگ تر نشان می دهد که در نتیجه محیط کوچکتر به چشم می آید.
با ایجاد هارمونی و هماهنگی میان رنگ ها، طراحی را زیبا کنیم
به نوع فعالیت دقت شود به عنوان مثال اگر محیط با کودکان سر و کار دارد، بهتر است از رنگ های شاد استفاده شود و یا اگر محیط نیازمند آرامش است رنگ های سرد را به محیط اضافه کنیم.